Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2

Klub przyjaciół Leśniczego w Publicznej Szkole Podstawowej nr 2 im. Marii Skłodowskiej-Curie w Jelczu-Laskowicach

Opiekun: mgr Ilona Grzywacz-Lewicka

I. Założenia ogólne programu

Doświadczenia w zakresie nauczania środowiska społeczno-przyrodniczego zainspirowały mnie do stworzenia takiego programu, który będzie możliwy do realizacji w mojej szkole, rozbudzi zainteresowania uczniów światem przyrody, uwrażliwi na jego piękno i zadziwiające funkcjonowanie, wykształci poczucie odpowiedzialności człowieka za stan środowiska i przekona o zależności człowieka od przyrody i konieczności jej ochrony.
Program przeznaczony jest do realizacji w klasach młodszych szkoły podstawowej na zajęciach dodatkowych. Dostosowany jest do wieku uczestników ( 7 - 10 lat ), dla grup około 20 - 30 osobowych, które spotykają się dwa razy w miesiącu po dwie godziny.
Mając na uwadze możliwości rozwojowe i potrzeby ucznia młodszego wprowadziłam metody oparte na działaniu i obserwacji, które wzbudzają aktywność poznawczą, kształcą umiejętności wyciągania wniosków i poprawnego rozumowania.
W nauczaniu treści ekologicznych oparłam się na zasadach:

• Integracji wiedzy i technik nauczania,
• Łączenia teorii z praktyką poprzez obserwację zjawisk i obiektów przyrodniczych oraz szkolnych i domowych doświadczeń uczniów i pokazów nauczyciela oraz zajęć terenowych,
• Kształcenia umiejętności kluczowych,
• Kształcenia właściwych postaw wobec środowiska naturalnego, szczególnie wrażliwości i krytycznej oceny działań pro środowiskowych.

II. Cele edukacji ekologicznej

Cele ogólne:

• Dostrzeganie zmian w środowisku i ich wartościowanie,
• Rozwijanie (kształtowanie) wrażliwości na problemy środowiska,

Cele szczegółowe:

• Rozbudzanie zainteresowań przyrodniczych i potrzeby bezpośredniego kontaktu z przyrodą,
• Poznanie piękna, różnorodności, współzależności przyrody ożywionej (człowiek, rośliny, zwierzęta) i nieożywionej (powietrze, woda ...),
• Wyrabianie szacunku dla przyrody i jej piękna,
• Poznanie sposobów ochrony i kształtowania środowiska,
• Rozwijanie wrażliwości na problemy środowiska,
• Wdrażanie do czynnej ochrony przyrody,
• Tworzenie nawyków udzielania pomocy zwierzętom w przetrwaniu zimy,
• Poznanie podstawowych pojęć ekologicznych,
• Wyrabianie nawyku ekologicznego życia we własnym domu,
• Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za stan najbliższej okolicy,
• Działanie ekologiczne w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych,
• Wyrabianie umiejętności korzystania z dóbr przyrody bez jej degradacji i bezmyślnego niszczenia,
• Rozwijanie umiejętności posługiwania się bezpośrednimi (obserwacja, doświadczenia) i pośrednimi (książki, ilustracje, filmy) metodami poznawania przyrody,
• Przekazywanie nabytych wiadomości bliskim i wyrażanie uczuć w różnych formach ekspresji (językowej, graficznej, ruchowej),
• Zapoznanie z możliwością powtórnego wykorzystania zużytych produktów (puszki, papier szkło),
• Projektowanie zachowań wpływających korzystnie na najbliższe środowisko.

III. Planowane osiągnięcia

Osiągnięcia ucznia w zakresie jednostki tematycznej opracowane są w tabeli. Dotyczą one kategorii „zapamiętanie wiadomości" i „zrozumienie wiadomości" oraz „zastosowanie wiadomości w sytuacjach typowych" i „zastosowanie wiadomości w sytuacjach nowych"
Ważnym zadaniem nauczyciela w realizacji programu zajęć kół zainteresowań jest kształcenie w zakresie nabywania umiejętności kluczowych, bowiem mają one charakter ponad przedmiotowy i dają doskonałą bazę dla ogólnych osiągnięć rozwojowych i edukacyjnych dziecka.
Umiejętności kluczowe:

• Planowanie i prowadzenie obserwacji, pomiarów i prostych eksperymentów
• Prezentowanie wyników obserwacji, pomiarów i eksperymentów.
• Dostrzeganie związków przyczynowo-skutkowych.
• Rozwiązywanie problemów w twórczy sposób.
• Komunikowanie się w różnych sytuacjach.
• Dostrzeganie walorów przyrodniczych danego regionu.

IV. Procedury osiągania celów

W celu realizacji procesu indywidualizacji nauczania w programie zawarto treści, które uczeń poznaje w domu. Dotyczy to głównie doświadczeń i obserwacji jak i przygotowania materiałów. Tylko nieznaczna część treści wykracza poza podstawę programową. Te zadania mają na uwadze uczniów zdolnych i bardziej zaawansowanych w poznawaniu środowiska. Dominującą strategią programu jest strategia operacyjna, oparta na działaniu uczniów, aktywnym udziale w wykonywaniu doświadczeń zarówno w szkole jak i w domu, w obserwacji i formułowaniu wniosków. Pokazy prezentowane przez nauczyciela mają wzbudzić zaciekawienie i zachęcić do własnych działań. Ponadto program przewiduje wycieczki, które są formą szczególnie lubianą przez dzieci. Stwarzają one nauczycielowi możliwość poznania ucznia i integrację grupy. Praca z tekstem umożliwia doskonalenie czytania ze zrozumieniem oraz kształci umiejętność korzystania z informacji i jej transponowania. Pogadanka uczniami służy wymianie spostrzeżeń, inspiracji jak i dzieleniu się własnym doświadczeniem, co umożliwia zbliżenia nauczyciela i ucznia, buduje zaufanie i czyni tę relację prawdziwie partnerską.

V. Ewaluacja programu

Strategiczny cel programu zakłada rozbudzanie i kształtowanie poczucia piękna przyrody i potrzeby jej ochrony oraz inspirację do poznawania zasad jej funkcjonowania. Biorąc pod uwagę wiek ucznia, dobrowolny udział w zajęciach, nie dostrzegam potrzeby wprowadzania narzędzi pomiaru wiedzy i umiejętności zwykle stosowanych.
Ocena osiągnięć ucznia jest trudna, gdyż ujawniają się one nieraz po dłuższym czasie. Ważną rolę będzie tu spełniać Obserwacja ucznia, na podstawie której można wspomóc rozwój ucznia zdolnego, utwierdzić go w przekonaniu o dużym potencjale umiejętności, oraz zachęcić i zaciekawić ucznia, który przez uczestnictwo w takich zajęciach spędza pożytecznie czas po lekcjach.
Aktywność ucznia w czasie zajęć terenowych, wykonywania albumów, jak i sama frekwencja na zajęciach jest miernikiem atrakcyjności zajęć pod względem klimatu edukacji i zabawy. Wprowadzone gry dydaktyczne doskonale łączą te dwa czynniki, które na tym etapie nauczania są bardzo korzystne dla rozwoju ucznia.
Za wskaźniki osiągnięć programu podlegających ocenie można uznać:

• Postawy uczniów wobec środowiska,
• Obserwacja przekonań i zaangażowanie w stosowaniu zasad,
• Postawy uczniów wobec zadań domowych (prace długoterminowe).

Tak więc obserwacja zachowań uczniów podczas działań praktycznych powinna być głównym składnikiem oceny ucznia.